Psikolojide bir çatışma, kökünde bir çelişki bulunan bir durum olarak anlaşılır. Tarafların görüşleri, amaçları, arzuları, çıkarları farklı olabilir. Bir çatışma durumunu çözmek için beş ana strateji vardır.
Çelişkiyi çözmek için her iki tarafın hangi yolu seçeceği bir dizi faktöre bağlıdır. Buna kişisel özellikler, verilen zararın derecesi, kaynakların mevcudiyeti, durum, sorunun ciddiyeti, sonuçların değerlendirilmesi dahildir.
rekabet stratejisi
Rekabet stratejisi, çatışmanın bir tarafının kendisi için faydalı olan bir çözümü diğerine dayatma girişiminde ifade edilir. Karar açıkça yapıcı ise bu stratejiye başvurmak uygundur. Ayrıca bir grup yararı kastediliyorsa, bir birey değil.
Rekabet, genellikle belirli bir sonucun çok önemli olduğu kişiler tarafından kullanılır. Bu tür insanlar ilkelerine sıkı sıkıya bağlıdırlar. Rekabet, daha sadık bir strateji uygulamak için gerekli zamanın olmadığı durumlarda da kullanılabilir.
Uzlaşma ve işbirliği
Bir uzlaşma bulmak, çatışmayı çözmek için karşılıklı bir arzu ve karşılıklı olarak birbirlerine boyun eğmekten oluşur. Aynı zamanda, muhalifler bazı taleplerinden kısmen vazgeçmekte, karşı tarafın iddialarını affetmeye ve kabul etmeye hazırdır. Her iki taraf da rakibin eşit olduğu gerçeğini kabul ederse, bir uzlaşma etkili olacaktır.
İşbirliği, en iyi çatışma çözme stratejilerinden biridir. Aynı zamanda taraflar birbirlerini müttefik olarak kabul ederek durumu yapıcı bir şekilde tartışırlar. Her iki taraf da önyargılardan vazgeçmeli, birbirlerinin sosyal statülerindeki farklılıkları görmezden gelmelidir.
Konaklama ve kaçınma
Uyum stratejisi, savaşmayı zorla veya gönüllü olarak reddetmektir. Teslim olan taraf hatalarını veya sorunun önemsizliğini kabul edebilir. Karşı tarafa bağımlı olabilir, onunla iyi bir ilişkiye ihtiyacı olabilir.
İmtiyaz bazen üçüncü bir tarafın baskısı altında kullanılır. Her iki tarafa da önemli zararlar veren çatışma durumları da vardır. Bu durumda taraflardan biri her şeyi kaybetmemek için teslim olabilir.
Kaçınma stratejisi, taraflardan biri çatışma durumundan en az kayıpla çıkmaya çalıştığında, sorunu çözmekten kaçınma olarak ifade edilir. Diğer stratejilerin uygulanmasında bir dizi başarısızlıktan sonra çatışmadan kaçınmak çok yaygındır. Böylece çatışmanın ortadan kalkması başlatılır.
Rakiplerden biri çatışmadan bıkabilir, durumu çözme arzusunu kaybedebilir. Bunun için zamanı tükenebilir ve kaçınarak zaman kazanmaya çalışır. Bazen kaçınma, kişinin kendi davranış stratejisiyle ilgilenmesi gerektiğinde kullanılır.
